Sprint 7 pro: van inzicht naar idee

De pro-teams kwamen 23 november online samen voor sprint 7. Tijdens deze werksessie deelden ze  de resultaten van hun leerlingenonderzoek met elkaar, genereerden tal van ideeën, doken dieper in de OPCE-stappen en bereidden een experiment voor.  

Na sprint 6 op 29 september hebben de scholen een leerlingenonderzoek voorbereid en uitgevoerd. Wat waren de bevindingen van de docenten van De Steiger, PrO Almere en Aeres Praktijkonderwijs Emmeloord?

De Steiger praktijkonderwijs, Lelystad
“We kwamen erachter dat leerlingen het heerlijk vinden om iets te maken met Duplo. Omdat  er geen cijfer voor werd gegeven, zijn ze heel ongedwongen aan de slag gegaan. Er was minder weerstand. Door het spelenderwijs bezig zijn, leerden ze sneller. Ook bleek dat leerlingen snel resultaat willen zien. We moeten zoeken naar thema’s die dichtbij de leerling zelf liggen. De leerlingen gaven aan dat cultuur heel dicht bij henzelf ligt, anders dan  kunst.“

PrO Almere
“Wij deden een onderzoek naar hoe leerlingen vragen stellen. Het belangrijkste bleek dat leerlingen pas goede vragen kunnen stellen als ze eerst goed leren kijken. We kwamen erachter dat leerlingen heel oppervlakkig kijken en de omgeving daar niet in meenemen. Als je de leerling breder laat kijken, kunnen ze ook meer diepgang in hun vragen verwerken. Je moet de leerling continu begeleiden in breder kijken: wat zie je nog  meer, wat zie je daar. Dat is een vaardigheid die je met ze moet trainen. Het onderdeel vragen stellen moet eigenlijk  altijd terugkomen in de bouwsteen.”

Aeres Praktijdonderwijs Emmeloord
“Wij wilden onderzoeken naar wat de jeugd bezighoudt en dat blijken vooral familie en vrienden te zijn. Ook leerden we dat leerlingen het leuk vinden om iets te creëren. Tijdens het onderzoek waren ze heel open. Dat ze  zulke persoonlijke dingen durfden te delen, was heel bijzonder.”

Divergeren naar ideeën

Vanuit de inzichten die de onderzoeken opleverden, verbreedden de deelnemers hun blik en bedachten zoveel mogelijk ideeën. In de eerste ronde gebruikten ze hiervoor de tool HKJ Brainstorm. De Hoe Kun Je-vragen helpen om de ontwerpvraag op te splitsen in kleinere sub-vragen. Hierdoor is het mogelijk zoveel mogelijk sub-oplossingen te bedenken. Na de HKJ-vragen geformuleerd te hebben, volgde een brainstorm over deze vragen. Voor de tweede ronde ideeëngeneratie kozen de deelnemers uit de tool Objecten brainstorm, Forced Fit en de 1+1 brainstorm.

Onderwijsslag: van ideeën naar concepten

De diverse ideeën zijn mogelijke bouwstenen, onderwijsactiviteiten, waarbij de leerling kennis maakt met zijn eigen culturele omgeving. In Studio VMBO ontwerpen we bouwstenen die voldoen aan de OCPE-competenties: Onderzoeken, Creëren, Presenteren en Evalueren. De deelnemers kregen na de brainstorms theorie gepresenteerd over het creatief proces dat de basis vorm voor elke te ontwikkelen bouwsteen.

In Studio VMBO maken de deelnemers vernieuwend cultuuronderwijs. Een belangrijk criterium daarbij is de leerlingen in de cultuurlessen een creatief proces doormaken. Dit gaat over  leren je eigen wereld vorm te geven, een hoopvolle toekomst te kunnen verbeelden, oplossingsrichtingen kunnen bedenken en dus heel goed te kunnen divergeren en convergeren.
We hebben gekeken naar verschillende modellen van een creatief proces. Bijvoorbeeld naar die worden gebruikt door het SLO en bij design thinking. Deze beschrijven veel stappen. Voor de vmbo-leerlingen hebben we gekozen voor de vier kernstappen onderzoeken, creëren, presenteren en evalueren.

Met deze kennis trechterden de deelnemers hun ideeën en kozen er uiteindelijk een of een paar om uit te werken tot een lesidee als bouwsteen.

Experiment

Voor de volgende sprint, op 28 januari, bereidden de teams een experiment voor. Hierdoor  kunnen ze met een minimale tijdsinvestering zoveel mogelijk leren over (een onderdeel van) een lesidee. Door met één of een paar ideeën  te experimenteren, ontdekken ze welk effect een idee heeft op de leerlingen en waar ze bij de verdere ontwikkeling rekening mee moet houden.