22 januari 2019

Sprint 9: Themabijeenkomst creativiteit

De negende sprint op 14 januari bracht de deelnemers van het co-creatietraject samen in het Museum het Oude Raadhuis op het voormalige eiland Urk. Hier doken de docenten en de medewerkers van de lokale partners in het thema creativiteit. Edien Lammers hield een presentatie die antwoorden gaf op vragen over dit onderwerp die de groep eind vorig jaar verzamelde. Zij ging onder meer in op de definities van creativiteit, creatieve vaardigheden en het o zo belangrijke creatieve proces.

Creativiteit was onderdeel van een uitgebreidere agenda. Sprint 9 begon met een korte terugblik op de Culturele Roadtrip van 21 november en een presentatie van theaterdocent Door Heijne van het Arte College. Deze stond gepland voor de roadtrip maar kon door omstandigheden toen niet doorgaan. De deelnemers kijken onverdeeld enthousiast terug op de roadtrip: het blijkt een succesvolle manier om kennis te maken met de Flevolandse cultuur en creatieve industrie.

Arte College

Het Arte College is een middelbare school voor leerlingen die een bijzondere interesse hebben voor kunst en cultuur en zich daarin willen ontwikkelen. De school biedt onderwijs aan op de niveaus vwo, havo, theoretische en kaderberoepsgerichte leerweg. Door vertelde over het kunsteducatief traject A New History, een mooi voorbeeld van hoe je als school met de leerlingen zelf LandArt kunt ontwerpen. Het is een interdisciplinair project dat het Arte College in co-creatie met BonteHond en ondernemend kunstenaar Harmke Datema-Chang ontwikkelde en waarbij de leerlingen onderzoek doen naar hun eigen culturele erfgoed. ‘Kunst is dichterbij dan je denkt’ is het vertrekpunt van het traject, waarin leerlingen eigen kunstwerken maken die worden samengevoegd tot een groot kunstwerk in de vorm van een poort. De school heeft kunstvakdocenten met verschillende achtergronden ingevlogen voor de begeleiding van de multiculturele leerlingengemeenschap. 5 juli wordt deze poort in het Cascadepark in Almere Poort geopend. De leerlingen ontwerpen dus hun eigen historie en geven vorm aan hun eigen culturele omgeving.

Door gaf ook uitleg over de drie Arteweken die elk schooljaar worden gehouden. Dit zijn weken waar de leerlingen vakoverstijgend met kunsteducatie aan de slag gaan. Als bruggetje naar de themapresentatie gaf Door aan hoe zij denkt over creativiteit. ”Volgens mij leiden kaders en het aanbieden van voorbeelden van professionele kunst tot creativiteit.”

Vragen over creativiteit

Vorig jaar gaven de docenten aan behoefte te hebben aan het uitdiepen van drie thema’s: creativiteit, identiteitsvorming en vakoverstijgend werken. Tijdens sprint 7 op 30 oktober inventariseerden we de belangrijkste vragen die rond deze thema’s leven. Wat betreft creativiteit leven de volgende vragen:

  • wat is creativiteit;
  • wat is creatief denken en hoe stimuleer je het creatief denkproces;
  • wat heeft de vmbo-leerling nodig om creatief te kunnen zijn;
  • hoe ga je hier met vmbo-leerlingen structureel, opbouwend en duurzaam aan de slag; En wat is daarbij het vertrekpunt;
  • wat zijn succesfactoren en werkvormen;
  • hoe zorg je dat het geen trucje wordt en dat je de leerling niet kwijt raakt?

In haar presentatie ging projectleider Edien Lammers hier op in. Haar onderzoek wees uit dat er geen algemeen erkende definitie van creativiteit bestaat, dat het een breed terrein betreft waar ook andere vakken aan kunnen werken en dat de kunstvakken zoals ze nu worden gegeven creativiteit niet als speerpunt onderwijzen. De docenten gingen vervolgens eigen lessen onderzoeken op de aanwezigheid van een creatief proces en er werd in het kader van het stimuleren van creatief denken een associatieopdracht gedaan in het museum.

Voor verdere inspiratie zijn diverse publicaties verzameld die deels ter inzage lagen. Bekijk hier de literatuurlijst die FleCk heeft samengesteld.

Zelf aan het werk

Na de twee uitgebreide presentaties en vragenronden ging de groep ook – sprinteigen – zelf aan de slag. Zij kregen twee uur de tijd om aan hun eigen bouwstenen te werken. Esmee Mankers van Zeewaardig adviseerde iedereen gebruik te blijven maken van de werkvormen van de design-thinkingmethodiek. Er is en eindposter uitgedeeld waarmee kan worden gecheckt of voor de bouwsteen alle stappen van de methode zijn doorlopen. Voor mei testen de scholen de nieuwe bouwstenen uit. FleCk laat deze prototypedagen opnieuw vastleggen.

Delen

De komende periode staat ook het delen van bouwstenen of onderdelen ervan en van inzichten centraal. FleCk gaat alle deelbare zaken ontsluiten, zodat de opgedane kennis en de cultuureducatie resultaten ook door andere scholen kunnen worden gebruikt.
De deelnemers kregen als huiswerk onder meer de opdracht binnenkort een presentatie van het traject en hun eigen ervaringen ermee te delen in het eigen team: delen in het klein dus.