Sprint 4 pro: leren van inzichten uit experiment

Wat hebben de experimenten met scenario’s de docenten geleerd? Op 5 maart, tijdens sprint 4, presenteerden zij hun observaties en inzichten. Ook voor de uitvoerende partners die deze sprint voor het eerst aanwezig waren. In co-creatie kozen zij vervolgens een idee uit om hiervan een prototype van een onderwijsactiviteit – een bouwsteen – te maken. In Studio VMBO wordt veel getest met leerlingen: ook dit prototype gaat getest worden.

Co-creëren met makers

Vanaf sprint 1 werken de docenten samen met een adviseur van een culturele instelling uit hun eigen omgeving. Nu gestart gaat worden met de eerste prototypes, zijn de teams uitgebreid met een aantal makers. Het team van De Steiger is versterkt met de drama-expertise van Emilie Koger. Visual artist Hannah Goedhart vult het team van Almere College Dronten aan en theatermaker Fiona Kelatow team PrO Almere. Intermediair, kunstvakdocent en beeldend kunstenaar Lydia Brouwer van Cultuurbedrijf Noordoostpolder ondersteunt Aeres VMBO Emmeloord.

Resultaten experimenten

De afgelopen weken hebben de teams elk een experiment met leerlingen uitgevoerd. Hiermee hebben ze de scenario’s uit de vorige sprint getest.

Almere College Dronten
Het experiment van Almere College ging over het leren omgaan met beeldbewerking. De opdracht aan de klas was te onderzoeken wat het gebruik van filters in de verschillende socialmedia-apps doet. Het doel was de leerlingen zich bewust te laten worden van hun online identiteit en te laten ontdekken hoe die verschilt van de werkelijkheid. Ze waren enthousiast over de opdracht en gaven aan het vaker te willen doen.
De inzichten:

• we hebben geleerd een duidelijk eindresultaat als voorbeeld en ter inspiratie te hebben;
• er moet ook materiaal zijn voor reeds gevorderde leerlingen;
• meer apps beschikbaar hebben;
• leerlingen laten samenwerken om elkaar te inspireren en verder te helpen.

Aeres Praktijkonderwijs Emmeloord
De vragen die Aeres wilde onderzoeken, waren: ‘Kunnen leerlingen zelfstandig tot een idee komen?’, ‘Zijn ze enthousiast?” en ‘Kunnen ze zich opmonteren?’ Het experiment wees uit dat de leerlingen inderdaad enthousiast worden en veel creatieve ideeën kregen.
De inzichten:

• herkenbaarheid is belangrijk voor het begrijpen van de opdracht;
• leerlingen hebben weinig tot geen ruimtelijk inzicht, dus je moet ze goede voorbeelden geven of het ze laten ervaren.

PrO Almere
De docenten van PrO Almere wilden weten wat kunst voor hun leerlingen is. Zij gaven hen de opdracht in huis te zoeken naar drie soorten kunst.
De inzichten:

• toon het verhaal achter de kunsten, leg een link met het verleden en maak een koppeling met de actualiteit;
• verleden en actualiteiten in thema’s vatten en leerlingen verwerkingen laten maken;
• opbouw van de lessen/opdrachten: verleden vs. actualiteit, verwerking, linken aan kunst.

De Steiger
Wat weten de kinderen over kunst en theater? Om daar achter te komen organiseerden de docenten van De Steiger een online bijeenkomst om leerlingen uit te dagen meer te doen en meer van zichzelf te laten zien. Ze moesten zichzelf aan de hand van een voorwerp voorstellen en deden een aantal theateractiviteiten. De bereidheid om mee te doen was groter dan gedacht.
De inzichten:

• leerlingen kennen musical en theater omdat ze dat op de basisschool hebben gedaan;
• bij theater is het belangrijk dat je je gevoel/emotie laat zien;
• ieder kan zijn rol hebben in een activiteit, niet iedereen hoeft op de voorgrond te dansen;
• spanningsboog: 30 tot 40 minuten;
• de leerlingen voelen de verstandhouding tussen de gastdocent en de docenten.

Van idee naar onderwijs

De deelnemers besloten 5 maart welk idee ze gaan uitwerken tot een prototype van een bouwsteen in hun leerlijn, waarin de leerlingen kennismaken met hun culturele omgeving. Het juiste idee hiervoor kiezen, gebeurt in Studio VMBO via de OCPE-stappen: Onderzoeken, Creëren, Presenteren en Evalueren. Met deze stappen in het achterhoofd, de bevindingen uit het experiment en de expertise van de maker besluiten de teams van welk idee ze een bouwsteen – een onderwijsactiviteit – gaan bouwen.

Opzet prototypes
PrO Almere: burgerschap koppelen aan CKV: thema ‘geld’ behandelen in een lessenreeks op school (onderzoeken) en op locatie bij BonteHond (creëren en presenteren). Wat is waarde? Wat is waardeloos?
Aeres Praktijkonderwijs Emmeloord: activiteit over identiteit, gekoppeld aan de introductieweek voor klas 1. Lessen op school over Wie ben ik en wie past bij mij (onderzoek), bij Cultuurbedrijf maken de leerlingen een film en een schilderij (creëren). Het schilderij wordt opgehangen op school en de film wordt vertoond aan de ouders (presenteren).
Almere College Dronten: kunst koppelen aan IT rondom het thema identiteitsvorming, uitgevoerd over twee jaar. Op school maken leerlingen een moodboard (onderzoek) en bij de Meerpaal maken ze een fake account aan (creëren en presenteren). In de tweede klas maken de leerlingen een film over zichzelf en presenteren zij zich echt.
De Steiger: theater gekoppeld aan praktijkvakken: van onzichtbaar (op school, onderzoeken creëren) naar zichtbaar (uiteindelijk op het podium van Kubus creëren en presenteren).

Tips voor betere resultaten

De deelnemers stonden stil bij de voorwaarden voor een goede leeromgeving en kregen tien tips om het eigenaarschap van de leerlingen te vergroten. (Bron: Onderwijs maak je samen)

Bij een betekenisvolle, rijke en krachtige leeromgeving horen:

• een professionele leerkracht, van wie je kunt leren. Hij legt niet alles uit, maar richt zich op het leerproces van zijn leerlingen;
• verschillende contexten die de nieuwsgierigheid opwekken;
• ruimte voor inbreng van de leerling, voor eigen wensen, oplossingen en creativiteit;
• mogelijkheden voor experimenteren en onderzoeken;
• ruimte om samen te werken;
• diverse soorten uitnodigende materialen en activiteiten, en faciliteiten zoals ICT;
• ruimte voor verschillende leerstijlen en leervormen.

De tips om het eigenaarschap van leerlingen te vergroten zijn:

1. laat leerlingen zelf keuzes maken;
2. zorg voor betekenisvol onderwijs;
3. maak leren zichtbaar;
4. laat leerlingen (met hulp van jou als docent) zelf hun doelen bepalen;
5. creëer verantwoordelijkheid;
6. ben je bewust van je eigen rol als docent;
7. zorg voor krachtige zelfevaluatie;
8. stel gezamenlijk regels op;
9. geef feedback aan leerlingen die een op groei gerichte mindset stimuleert;
10. heb oog voor kleine dingen.

De komende weken werken de teams hun prototypes uit en testen deze met leerlingen. Van alle prototypetesten maken we video’s die onder meer worden gepresenteerd tijdens de slotmanifestatie van jaar 1 op 1 juni.